Anestezi, kelime anlamı olarak “hissizlik, duyusuzluk” demektir ve bir uzman doktor (tıp fakültesinden mezun olduktan sonra 5 yıl süre ile Anesteziyoloji ve Reanimasyon ihtisası yapan) tarafından uygulanan bir işlem olup, ameliyat öncesi ve sonrası da dahil olmak üzere ameliyat süresince hastanın ağrı duymamasını, yapılan girişime tahammülünü, ameliyattan sonra süreci hatırlamamasını ve konforunu sağlamak üzere geliştirilmiş bir dizi tıbbi uygulamanın adıdır. Bundan dolayı ameliyatlar hasta için ağrısız ve hatırlanmayan işlemlerdir. Ancak güvenle ameliyat olabilmeniz için ameliyat sırasında, solunum, dolaşım gibi yaşamsal işlevleriniz de kontrol altında tutulmaktadır. Bu nedenle Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı (anestezist) sizin her bakımdan koruyucunuzdur.
Kaç türlü anestezi vardır?
Genel Anestezi
Hastanın anestezi altında bilincinin tam kapalı/şuursuz olması demektir. Genel anestezi oluşturmak için kullanılan maddelere genel anestezikler adı verilir. Genel anestezikler damardan veya solunum yoluyla verilebilir. Her hastanın özelliğine göre seçilebilecek çok sayıda anestezikler bulunmaktadır.

Bölgesel Anestezi
Vücudun bir kısmının; (kol, bacak, göğüs vb.) lokal anestezik adı verilen ilaçların ilgili sinirlere yakın yerlere uygulanarak uyuşturulmasına “Bölgesel Anestezi” denilir. Spinal, epidural, sinir bloğu vb. gibi çeşitleri vardır.
Lokal anestezi
Küçük cerrahi girişimlerde sadece girişimin yapıldığı alanın uyuşturulmasıdır. Bu uygulamayı ameliyatı yapacak olan doktor yapabilir, ancak hastanın yaşamsal fonksiyonların takibi veya sakinleştirilmesi gerektiği zaman yine anestezi uzmanından yardım istenecektir.
Anestezi ne kadar sürebilir?
Anestezi birkaç dakika sürebileceği gibi saatlerce de sürdürülebilir. Bu ameliyatın türüne bağlıdır, ameliyatın ne kadar sürmesi gerekiyorsa, anestezi de o kadar sürdürülür.
Anestezist kimdir?
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı; Tıp fakültesi mezunu, bu dalda beş yıllık uzmanlık eğitimini tamamlamış, alanının teorik ve pratik tüm bilgileri ile donanmış, tekrar yaşama döndürme becerisini etkin bir şekilde yapabilen, yoğun bakım ünitelerinde aktif olarak hasta tedavi eden ve sorumluluk alan, ameliyat sonrası hasta bakımında yetkin, üst düzey tıp teknolojisini kullanabilen, bu bilgi ve becerisi ile hastanın/sizin ameliyat sürecinizi güvenle geçirmenize, sağlığınıza kavuşmanıza olanak sağlayan bir doktordur.

Anestezist size nasıl yardım eder?
Hasta/siz ameliyat süresince uyku halinde olduğundan anestezistin onun için neler yaptığını ve kendisine nasıl yardım ettiğini, onun yararına neler yaptığını bilmez. Anestezist; ameliyatınızdan önce, ameliyatınız süresince ve sonrasında sürekli olarak sizin yanınızdadır, sizi korur ve kollar.
Ameliyattan önce
Anestezi polikliniğinde sizin sağlık durumunuzu inceler, yapılacakları anlatır ve sorularınızı yanıtlar. Sizi muayene eder ve ameliyatınızın ve anestezi uygulamasının sizin için daha güvenli hale gelmesi için ek muayene ve tetkik isteyebilir, bazı durumlarda tedavi önerebilir. Anesteziden önce kesilmesi veya devam edilmesi gereken ilaçlar hakkında size bilgi verir. Muayenelerinin sonucuna ve hastalığınıza göre sizin için en uygun anesteziyi seçer.
Ameliyat süresince
Ameliyatta ağrı duymamanız için gerekli ilaçları verir, kalbinizin ve akciğerinizin düzenli çalışmasını kontrol eder, bunların ve diğer organlarınızın iyi bir şekilde çalışması için gerekli tedavileri yapar, uygun serumları, kanı ve diğer ilaçları verir.
Ameliyat boyunca anestezistiniz sizinle birliktedir ve sizin en yakın koruyucunuz, bütün varlığınızın bekçisidir. Başınızda anestezist varken cerrahınız sizin bakımınızın emin ellerde olduğunu bilerek, bütün dikkatini kendi işine verir.

Ameliyattan sonra
Anestezist sizi yalnız uyutmakla değil, aynı zamanda uyandırmakla da görevlidir. Onun diğer önemli bir işi de ameliyatta aldığınız ilaçların etkisinden kurtulmanız ve ameliyattan sonra da ağrı duymamanız ve sağlıklı kalmanız için gerekli bakım ve tedavilerin hazırlığını yapmak ve bunları uygulamaktır.
Doğumda anestezi

Bugün artık pek çok kadın, doğum sırasında anestezi altında ağrı duymadan çocuk sahibi olmaktadır. Doğum esnasında anestezistiniz, yanınızda olup belden iğne yaparak veya başka yöntemler kullanarak doğum ağrılarınızı keser, bu şekilde anestezist tarafından uygulanan anestezinin bebeğinize hiçbir zararı olmaz ve bu suretle hiç ağrı duymadan doğum yaparsınız. Doğum sırasında bebeğiniz doğar doğmaz onu görebilir ve sonrasında rahat bir şekilde yavrunuz ile ilgilenebilirsiniz.
Yoğun bakım (canlandırma / reanimasyon)

Anesteziyoloji bilinenin aksine oldukça geniş kapsamlı multidisipliner bir tıp dalıdır. Günümüzde anestezistlerin ameliyathane dışında da pek çok uğraşı alanları vardır. Anestezi uzmanının diplomasındaki ismi “Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı”dır. Animasyon, “canlandırma“, Reanimasyon ise “yeniden canlandırma”anlamında kullanılan bir terim olup,herhangi bir nedenle yaşamı kesintiye uğramış hastalara temel ve ileri yaşam desteği uygulayarak, neden ortadan kalkıncaya kadar hayatta kalmalarını sağlamaya yönelik çabaların tümüdür. Pek çok insanı yaşama döndüren tüm bu çabalar sonucunda, bugünkü Yoğun Bakım Üniteleri’nin temeli oluşmuştur. Yoğun Bakım Ünitelerinin yönetimi; anestezistlerin ameliyatta anestezi altındaki hastalarının yaşamsal fonksiyonlarını yoğun bir biçimde izleyip, sürdürürken kazandıkları deneyimlerinden dolayı çoğunlukla anestezi uzmanlarınca sürdürülmektedir.
Algoloji (Ağrı tedavisi)
Anestezistler anestezi uyguladıkları hastalarında ağrıyı dindirmede becerilerini anestezi dışına da taşıyarak değişik nedenlere bağlı oluşan akut ve kronik ağrıların tedavisini de üstlenmişler ve bu alana yoğun bir ilgi duymuşlardır. Geçmişte hastalık bulgusu olarak görülen ağrı özellikle kronik ağrı artık başlı başına bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Hastalıklara bağlı ağrılar, o hastalığın tedavi edilmesi ile birlikte ortadan kalkmaktadır. Bazı kronik ağrı sendromlarının nedeni belli değildir, bu durumda çabalar hastanın ağrısız ve konforlu bir yaşam sürdürmesini sağlamaya yöneliktir. Ağrı Tedavi Merkezlerinde kronik ağrılı hastalar; değerlendirilip, tanıları konularak ve multidisipliner bir yaklaşımla uygun tedavileri planlanır, bilimsel temellere dayandırılarak hazırlanan protokollere göre tedavi edilirler. Anestezi uzmanı doktorlar ameliyat sırasındaki ağrıyı ortadan kaldırmadaki deneyimleri nedeni ile bu alanda da aktif ve primer rol almaktadır. Geliştirilmiş olan pek çok yöntem ile ameliyat sonrası akut ağrıların kontrolü, ağrısız doğum ve dindirilemeyen kronik ağrıların tedavisi mümkün olabilmektedir.

Anestezistinize nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Ameliyatınızdan önceki altı saat içinde hiçbir şey yememeli ve içmemelisiniz. Ameliyathaneye giderken (varsa) takma diş veya protezinizi çıkarmalı ve ağzınızda sakız, şeker ve başka şeyler bulundurmamalısınız. Gözlük ve veya işitme cihazlarının da çıkarılması gerekmektedir. Çok özel durumlarda anestezi uzmanına danışarak bu gibi cihazlarla da ameliyathaneye kabul edilmeniz mümkün olabilir.
Ameliyata giderken tüm mücevherlerinizi, tokalarınızı ve benzeri aksesuarlarınızı çıkarmalısınız. Tırnak cilası veya oje ve dudak boyasını silmiş olmalısınız.
Bu broşürün metin yazıları Prof. Dr. Sadi Sun, çizimleri ise anestezist Uz. Dr. Lütfiye Eremektar’ın değerli eşi, ünlü karikatürist Mıstık (Mustafa Eremektar) tarafından hazırlanmış ve 1965-1970 yılları arasında iki kez basılarak dağıtılmıştır. Mıstık aynı zamanda dernek logosunun da yaratıcısıdır. Anestezi ile ilgili bilgilendirme broşürüne günümüzde de çok ihtiyac olduğu düşüncesi ile Ekim 2017’de özünden çok uzaklaşmadan metin (Prof. Dr. Mois Bahar, Prof. Dr. Hülya Bilgin, Prof. Dr. Bahar K. Balkan) ve çizimleri (Uz. Dr. Uygar Doğru) güncellenmiştir.
Broşürü bilgisayarınıza indirmek için TIKLAYINIZ…